Kozmetik ürünler insan vücudunun epiderma, tırnaklar, kıllar, saçlar, dudaklar ve dış genital organlar gibi değişik dış kısımlarına, dişlere ve ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanmış ürünlerdir.
Kullanım amaçları ise bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü değiştirmek veya vücut kokularını düzeltmek veya korumak veya iyi bir durumda tutmak olmalıdır.
Sağlığa yönelik fayda unsuru içeren, hastalığın tanısı, önlenmesi, izlenmesi, tedavisi veya hafifletilmesi ya da teşhis edilmesinde kullanılan ürünler ile kimyasal veya biyolojik açıdan herhangi bir zararlı organizma üzerinde kontrol edici etki gösteren veya hareketini kısıtlayan, uzaklaştıran, zararsız kılan, yok eden ürünler kozmetik olarak değerlendirilmezler.
5324 sayılı Kozmetik Kanunu gereğince 30.03.2005 tarihinden itibaren Bakanlığımızca kozmetik ürünler için herhangi bir izin ve onay belgesi düzenlenmemektedir.
Kozmetik ürünlerin ambalajında “Sağlık Bakanlığı onaylıdır/izni vardır” gibi ibarelere itibar edilmemesi gerekmektedir.
Tüketiciler tarafından kozmetik ürün alırken aşağıda yer alan bilgilerin ambalaj üzerinde yer alıp almadığı kontrol edilmelidir;
Üretici adı ve adresi,
Ürünün üretimine dair tanımlayıcı bilgilerden biri (seri/lot no vb)
İçerik (Ingredients) listesi,
Kozmetik ürünün son kullanım ve dayanıklılığına dair bilgi,
Mevcut olması durumunda ürünün kullanımında alınması gereken özel tedbirler ve/veya uyarılar,
Ürünün fonksiyonu (ürünün sunumu itibari ile belli değil ise),
Ürünün içerik miktarı,
İthal edilen ürünler için menşei ülke
Ürün bileşimine giren içerik maddelerinin kozmetik ürün ambalajında Türkçe veya yabancı dildeki "ÜRÜN BİLEŞENLERİ" veya aynı anlama gelen ifade sonrası listelenmesi zorunluluktur.
Kozmetik ürünü oluşturan karışımın kuruma, ikiye ayrılması, rengi, kokusu, görünüşü, akışkanlığında meydana gelen fiziksel değişimler ile üründe meydana gelen küflenme bozulmayı işaret eden unsurlardır.
Kozmetik bir ürünün kullanımı ve saklanması sırasında dikkat edilmesi önerilen hususlar şunlardır;
Kozmetik ürünler doğrudan güneş ışığı, aşırı sıcak ve aşırı soğuk ortam koşullarına maruz bırakılmamalı istisna olmadığı sürece oda sıcaklığında muhafaza edilmeli,
Su içermeyen bazı kozmetik ürünler (toz formunda bulunan pudralar, farlar gibi) aşırı nemli ortamlarda bekletilmemeleri,
Emülsiyon yapısında ve akıcı özellikte olan kozmetik ürünler kullanmadan önce şiddetle çalkalanmaları,
Kozmetik ürün karışımları ambalajda belirtilen üretici talimatları dışında yapılmamalı, ambalajda belirtilen talimatların uygulanması,
Kozmetik ürünler tüketici tarafından seyreltilmemeli (su vb. eklenmemeli) ve birbirine karıştırılmamaları gerekmektedir.
Kozmetik ürün ambalajlarında ürün içerik bilgisine ulaşılabilir. Bu bilgiler ebat veya şekilden kaynaklanan pratik imkânsızlıklar nedeniyle ürüne ekli broşür, etiket, bant veya kartta bulunabilir. Belirtilen yerlerde yer alamaması durumunda, ürünün satışa sunulduğu teşhir raflarının üzerinde veya hemen yakınında bulundurulacak kılavuzda belirtilmesi gerekir.
Doğal kozmetik, ürün bileşiminin 95’inin doğal içerikli olduğu ürünlerdir. Ürün üreticilerinin bununla birlikte bu içeriğin doğal olma gerekliliklerini sağladığını kanıtlamaları gerekmektedir.
Organik kozmetik organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham maddeler kullanılarak üretilen kozmetik ürünlerdir. Organik iddiasının sertifika ile kanıtlanmış olması ve ürünün ambalajı üzerinde ilgili kuruluşun logosunu taşıması gerekmektedir.
Her iki ürün grubuna ilişkin bilgiler ticari adı dâhil tüketiciyi yanıltıcı nitelikte olmamalı, yanıltıcı iddialara ilaveten, yanıltıcı görseller veya şekiller; etiket, ambalaj, yazılı, sözlü, görsel vb. tanıtımlarda kullanılamamalıdır.
İçerik bilgisinin uluslararası kozmetik ürün bileşenleri terminolojisinde ye alan adları (INCI) ile veya diğer kabul görmüş adlandırmalar (CTFA, vd.) ile ambalajda belirtilmesi kanuni zorunluluktur.
Bir içerik maddesi öncelikle INCI (International Nomenclature Cosmetic Ingredients/ Uluslararası Kozmetik Ürün Bileşenleri Terminolojisi); bu olmadığı takdirde ise, CTFA (Cosmetic, Toiletries and Fragrances Association/Amerika Birleşik Devletleri Kozmetik Üreticileri Birliğinin) derlemiş olduğu kozmetik ürün bileşenleri sözlüğünü veya yaygın olarak kullanılan diğer isimleriyle tanımlanmalıdır.
Kozmetik ürünün güvenliliğine ilişkin genel yükümlülükler saklı kalmak üzere, kozmetik ürünler için hayvan testlerinin yapılması yasaktır.
Kozmetik Ürünler Yönetmeliği Ek II’de bulunan bileşenlerin kozmetik ürünlerde kullanımı yasaktır.